ปลูกผม ผลข้างเคียง

การทำศัลยกรรมทุกชนิดล้วนมีผลข้างเคียง ซึ่งก็อาจเกิดขึ้นจากการทำปลูกผมถาวรได้เช่นเดียวกัน 

คนที่คิดจะทำปลูกผมถาวรหลายคน จึงยังคงลังเลใจ และมีความวิตกกังวลเรื่องผลแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้

แต่ต้องนับว่าเป็นความโชคดีอย่างหนึ่ง ที่การปลูกผมถาวรมีผลข้างเคียงน้อยและมักจะหายไปได้เอง โดยไม่ต้องการการรักษาใดๆ

ผลข้างเคียงจากการปลูกผมที่พบได้ มีดังนี้

• หน้าบวม

• จุดเลือดออก

• สิวขึ้นบริเวณที่ปลูก

• กราฟผมหลุด

• คลื่นไส้ อาเจียน

• คันหัว

• สะเก็ดปลูกผม

• ชาหนังศีรษะ

• แผลเป็น

• ผมร่วงหลังปลูกผม หรือ SHOCK LOSS

• ปลูกผมแล้วผมหยิก

กลไกการบวม

เมื่อเกิดมีบาดแผลของผิวหนังจากการเจาะรู ก็เกิดจากปฎิกิริยาตอบสนองของร่างกาย โดยการส่งเลือดและน้ำเหลืองไปยังบริเวณที่ปลูกผมมากกว่าปกติ 

เนื่องจากธรรมชาติของเนื้อเยื่อบริเวณใบหน้า ที่อยู่กันแบบหลวมๆ คล้ายฟองน้ำ จึงทำให้เลือดและน้ำเหลืองแทรกซึมเข้าไปตามช่องว่างต่างๆ ได้ง่าย จึงเกิดอาการหน้าบวมขึ้น

การป้องกัน

• ปัจจุบันแพทย์นิยมฉีดยาลดบวมในระหว่างการปลูกผม อาการบวมหลังปลูกผม จึงพบได้น้อยลงมาก

• หลังการปลูกผมใช้น้ำแข็งหรือเจลเย็นประคบบริเวณหน้าผาก ให้นานและบ่อยๆ หรือให้มากที่สุดเท่าที่สามารถทำได้เพื่อป้องกันการบวม

• ผลข้างเคียงนี้ ไม่สามารถป้องกันได้ 100% แม้จะใช้วิธีป้องกันดังกล่าวข้างต้น ขึ้นอยู่กับแต่ละบุคคล 

สาเหตุ

1.เกร็ดเลือดยังไม่แข็งตัว ทำให้มีเลือดออกแบบซึมๆเพียงเล็กน้อย ถือเป็นเรื่องปกติ เพราะเกร็ดเลือดยังไม่แข็งตัวดีพอ 

2.กราฟผมหลุด อาจเกิดจากแพทย์เจาะรูใหญ่ แต่กราฟผมมีขนาดเล็กกว่ารูที่เจาะ เมื่อเกิดการสัมผัสบริเวณที่ปลูกผม กราฟผมจึงหลุดออกได้ง่าย

การรักษา

1.ถ้าเป็นกรณีเกร็ดเลือดยังไม่แข็งตัว 

• ส่วนมากไม่ต้องทำอะไร เพราะเลือดมักจะหยุดได้เอง หรือ ใช้ผ้าก๊อซกดตรงจุดที่มีเลือดออก (ACTIVE BLEEDING) ไว้ประมาณ 5-10 นาที 

• หากเลือดยังไม่หยุด ให้ทำซ้ำอีกครั้ง หรือโทรหาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำและความช่วยเหลือ

2.ถ้าเป็นกรณีกราฟผมหลุด 

• ให้เอาผ้าก๊อซกดตรงที่กราฟผมหลุด ประมาณ 5-10 นาที เพื่อให้เลือดหยุด โทรปรึกษาแพทย์เพื่อขอคำแนะนำและความช่วยเหลือ

สาเหตุ

• เกิดจากต่อมไขมันที่ติดมากับกราฟผมที่ฝังลงไปในหนังศีรษะ ไม่สามารถขับไขมันออกมาภายนอกได้ จึงเกิดการอุดตัน ทำให้มีสิวเกิดขึ้น

สิวหลังการปลูกผม อาจเกิดขึ้นได้ 2 ระยะ คือ

ระยะ 7 วันแรกหลังปลูกผม 

• มักจะเป็นสิวหัวเหลือง การรักษาโดยการใช้เข็มที่สะอาด สะกิดเพื่อเอาหัวสิวออก

ระยะ 1-3 เดือนหลังปลูกผม 

• มักจะเป็นสิวหัวแดง (ไม่สามารถใช้เข็มสะกิดเอาหัวสิวออกได้) จำเป็นต้องรักษาด้วยการกินหรือทายาปฎิชีวนะ 

กราฟผมอาจหลุดออกได้ หลังปลูกผมเสร็จใหม่ๆ ทำให้มีเลือดออกตรงจุดที่กราฟผมหลุดเนื่องจากเกร็ดเลือดยังไม่แข็งตัวดีพอ จึงต้องระวังอย่าเอามือไปสัมผัสบริเวณที่ปลูกผม

สาเหตุ

1.แพทย์และทีมงานปลูกผม 

• เจาะรูเพื่อฝังกราฟใหญ่เกินไป ทำให้กราฟหลวมและหลุดออกง่าย

• ฝังกราฟผมตื้นเกินไป

• ไม่ตรวจเช็คความเรียบร้อยหลังปลูกผมเสร็จ ก่อนให้คนไข้กลับบ้าน

2.ตัวคนไข้เอง

• เอามือไปสัมผัส บริเวณที่ปลูกผม หรือศีรษะไปกระแทกกับของแข็ง

• ใส่หมวก ผ้าคลุมหัว แน่นหรือคับจนเกินไป ทำให้เวลาถอดหมวกหรือเอาผ้าคลุมหัวออก กราฟผมจึงหลุดติดออกมา

การรักษา

• เอาผ้าก๊อซกดตรงที่กราฟผมหลุด เพื่อหยุดเลือดไว้ 

• โทรปรึกษาแพทย์ ถ้ากราฟผมเพิ่งหลุด ก็สามารถใส่กลับเข้าไปใหม่ได้

คนไข้บางรายอาจเกิดผลข้างเคียงจากยาที่ใช้ในการปลูกผม 

อาการที่อาจเกิดขึ้นได้หลังการปลูกผมเสร็จ เช่น อาการเวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน

สาเหตุ

1.เกิดจากผลข้างเคียงของยาที่ใช้ระหว่างการปลูกผม เช่น ยานอนหลับ ยาชา ยาห้ามเลือด ฯลฯ 

2.คนไข้บางคนมีความไวต่อยาแก้ปวดชนิดแรง เมื่อกินแล้วจึงเกิดการคลื่นไส้ อาเจียน

การรักษา

• หยุดรับประทานยาที่สงสัยว่าทำให้เกิดอาการดังกล่าว

• อาการเวียนหัว คลื่นไส้ อาเจียน มักจะหายไปเองภายใน 1-2 วัน

อาการคันหัวหลังปลูกผม เป็นผลข้างเคียงที่พบได้บ่อย พบได้ทั้งบริเวณที่ปลูกผม และบริเวณแผลด้านหลังที่ไปเอาเส้นผมมาปลูก 

อาการคันหัวเป็นสัญญาณที่ดี บ่งบอกว่าแผลเริ่มแห้งดีแล้วและกำลังจะหาย

การรักษา

• อาการคันหัวจะหายไปเอง ไม่ต้องทำอะไร

• อาจใช้น้ำมันมะกอก (OLIVE OIL) ทาเพื่อบรรเทาอาการคันให้น้อยลง

• รับประทานยาแก้แพ้ แก้คัน (ANTIHISTAMINE)

อาการชาที่หนังศีรษะอาจเกิดได้ทั้งบริเวณที่เอาผมมาปลูก และบริเวณที่ปลูกผม

สาเหตุ

• เกิดจากเส้นประสาทขนาดเล็กที่ผิวหนังตรงบริเวณนั้นฉีกขาด จากเครื่องมือที่ใช้ในการปลูกผม เช่น เข็ม หัวเจาะกราฟผม มีด ฯลฯ แต่ร่างกายจะซ่อมแซมเส้นประสาทเล็กๆให้กลับมาเหมือนเดิม

การรักษา

• อาการชาเป็นผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นชั่วคราว และจะหายไปได้เอง โดยไม่ต้องทำการรักษาใดๆ 

• บางรายอาจเป็นอยู่นาน 2-3 สัปดาห์ถึง 2-3 เดือน

• อาจกินวิตามิน B 1-6-12 เพื่อช่วยให้เส้นประสาทฟื้นตัวได้เร็วขึ้น

หลังปลูกผมแล้ว บางรายเส้นผมที่ขึ้นใหม่อาจจะมีลักษณะหยิก ไม่เหมือนเส้นผมเดิมที่มีอยู่ อาการผมหยิกจะดีขึ้นเองเมื่อเวลาผ่านไป แต่อาจกินเวลาหลายปี

สาเหตุ

1.ไม่ทราบแน่ชัด จากการส่องดูด้วยกล้อง ELECTRONIC MICROSCOPE พบว่า มีการสูญหายไปของโครงสร้างชั้นผิวนอกของตัวเส้นผม จึงทำให้เส้นผมมีลักษณะหยิก ซึ่งน่าจะเกิดจากความชอกช้ำของกราฟผม ในระหว่างการทำหัตถการปลูกผม

2.แพทย์บางท่านเชื่อว่าอาจเกิดจากต่อมไขมันที่เซลล์รากผม ขับไขมันออกมาน้อยลงกว่าปกติ ซึ่งต้องใช้เวลาในการปรับตัว

การป้องกัน

• แพทย์และทีมงานปลูกผมที่เตรียมหรือปลูกกราฟผม ต้องจับกราฟผมด้วยความนุ่มนวล ไม่ให้เกิดความชอกช้ำ

• ใช้เครื่องมือแพทย์ที่มีคุณภาพ เพื่อลดการชอกช้ำของกราฟผม